rowerem na Wschód

Jazda po górach okazała się trudniejsza niż zakładaliśmy. A może to te góry były wyższe niż się spodziewaliśmy. Pojechaliśmy w Bieszczady. Najwyższy szczyt Bieszczadów - Tarnica, ma niecałe 1350 metrów. No umówmy się - nie są to żadne Himalaje czy Andy. Nawet w porównaniu z Tatrami wygląda to blado. A jednak. Był to drugi dzień naszej wyprawy. Jechaliśmy już 9 godzin, a do celu zostało nam jeszcze ponad 20 kilometrów. Robiło się ciemno, a my mozolnie wtaczaliśmy nasze rowery coraz wyżej i wyżej. Całe szczęście udało się, chwilę przed godziną 23. zameldowaliśmy się w Bacówce Pod Małą Rawką, w miejscu tym mieliśmy spędzić cztery kolejne noce.

Rowerową wyprawę w Bieszczady planowaliśmy już od dwóch lat. Wtedy to z bratem Antonim pokonaliśmy trasę Lublin-Włodawa-Białowieża-Białystok (uczciwie napiszę, że wtedy zdarzało się nam korzystać też z pociągów po drodze).

Białystok - tu skończyliśmy naszą drogę dwa lata temu

No więc ruszyliśmy. Pierwszy etap, z Rzeszowa do Sanoka. Jechało się całkiem przyjemnie. Pierwsze górki, pierwszy obiad podgrzany na butli z gazem. I zdziwienie, że nie wszystkie bociany odleciały już na południe. Pod wieczór wjechaliśmy na drogę prowadzącą w dolinie rzeki San. Odludzia, drewniane cerkwie, ciepły wiatr i miejscowość Mrzygłód. A nad głowami tyle gwiazd, ile potomków Abrahama, że tak powiem. Bezpiecznie dojechaliśmy do celu.

Rzeszów

Cerkiew św. Mikołaja w Dobrej Szlacheckiej. Aktualnie, podobnie jak większość cerkwi na Podkarpaciu, które mieliśmy okazję zwiedzić, służy jako kościół katolicki.

Następnego dnia opuściliśmy miasto Beksińskich i skierowaliśmy się w górę rzeki. Po drodze naddaliśmy kilka kilometrów, żeby zobaczyć jezioro Solińskie i najwyższą zaporę wodną w Polsce. W Solinie zjedliśmy zapiekanki, obserwowaliśmy wielkie ryby o nieznanych nazwach i przemokliśmy do suchej nitki w deszczu z bezchmurnego nieba. Potem zaczęły się konkretne górki. Męczące, kilkukilometrowe podejścia (bo wjechać na nie nie mieliśmy sił) były co prawda rekompensowane przez widoki, które się przed nami otwierały, ale myśl o tym, że poruszamy się wolniej niż zakładaliśmy i do celu dotrzemy znowu po zmroku, nie dodawała otuchy.

Widok na zaporę w Solinie

Nocne widoki

Następne kilka dni przeznaczyliśmy na chodzenie po górach. Nasza bacówka okazała się świetną bazą wypadową. Przeszliśmy Połoninę Caryńską i Wetlińską oraz zwiedziliśmy okoliczne miejscowości - Ustrzyki Górne i Wetlinę - nic ciekawego w nich raczej nie znaleźliśmy. Dużo ciekawsze moim zdaniem, są, paradoksalnie, miejscowości, których już nie ma. Na przykład Berehy Górne. Przed wojną tętniąca życiem osada - w 1928 roku zamieszkana przez 527 osób. Głównie Ukraińców i Łemków. Po 1945 roku mieszkańców wysiedlono, cerkiew spalono, a nagrobki z cmentarza wykorzystano przy budowie drogi do Ustrzyk. Pamiątką po wsi są tylko łąki, które nie zdążyły jeszcze zarosnąć lasem, zdziczały sad oraz kilka grobów.

Pozostałości cmentarza w Berehach Górnych

W Bieszczadach udało się nam też wejść przed wschodem słońca na Małą Rawkę i podziwiać świat skąpany w porannym świetle. Potem, korzystając z tego, że jesteśmy sami na szlaku i mamy góry tylko dla siebie, przeszliśmy szlakiem wzdłuż granicy Polsko-Ukraińskiej na Krzemieniec.

Poranna mgła i Tarnica

Widok na stronę ukraińską

Po drodze zastanawialiśmy się, czy ktoś przekracza tę granicę "Na dziko". Okazało się, że tak. Kilka dni wcześniej, w tych okolicach została zatrzymana grupa kilkunastu Wietnamczyków, próbujących dostać się do Polski.

Na Krzemieńcu znajduje się trójstyk granic - tu spotykają się granice Ukrainy, Słowacji i Polski

Następnym etapem naszej wycieczki była Kalwaria Pacławska. By tam dojechać, wystarczy, jak nam się wydawało, zjechać z Bieszczadów. Pierwsze kilkanaście kilometrów droga rzeczywiście prowadził głównie w dół, po pewnym czasie znowu zaczęły się jednak, doprowadzające do hiperwentylacji płuc, podjazdy. Nasza trasa pokrywała się w dużym stopniu ze szlakiem drewnianych cerkwi.

Cerkiew bojkowska w Smolniku, jest wpisana na listę UNESCO

Cerkiew w Hoszowie

Kalwaria Pacławska to wieś na końcu świata. Na wschodzie granica, ze wzgórza Żytne (za miejscowością), rozciąga się piękny widok na ukraińskie miasta. Na zachodzie zaś lasy. Lasy gęste i dzikie. Dzięki temu, że w pobliskim Arłamowie znajdował się w czasach PRLu ośrodek rządowy, a okoliczne tereny służyły do polowań, miejsce to w dużym stopniu zachowało swój pierwotny, puszczański, charakter. Istnieją organizacje, których celem jest utworzenie tam nowego, Turnickiego Parku Narodowego.

Widok ze wzgórza Żytne na Ukrainę

W samej Kalwarii Pacławskiej znajduje się sanktuarium i klasztor franciszkanów. Po całej okolicy rozsiane są kapliczki upamiętniające wydarzenia z życia Jezusa i apostołów.

Przez ostatnie dni naszej rowerowej eskapady jechaliśmy po terenie zdecydowanie bardziej płaskim. Z Kalwarii Pacławskiej, przez Przemyśl i Jarosław, dojechaliśmy do Leżajska. Kolejnego dnia dotarliśmy do Roztoczańskiego Parku Narodowego, gdzie obserwowaliśmy koniki polskie - potomków tarpana, dzikiego konia.

Naszą rowerową eskapadę postanowiliśmy skończyć w Zamościu. Twórcy tego miasta - fundator Jan Zamoyski oraz architekt - Bernardo Morando starali się stworzyć miasto idealne. Czy im się udało - nie wiem - ale rynek z renesansowym ratuszem i okoliczne uliczki wyglądają bardzo ładnie.

Jest wiele rzeczy, o których tu nie napisałem. Chciałbym opisać jeszcze niezwykle gęstą mgłę, która nas zaskoczyła na serpentynach przy zjeździe z Przełęczy Wyżnej i to jak o godzinie 3. w nocy obudziło mnie pohukiwanie sóweczki. No i może nasze spotkanie ze Strażą Graniczną i ciekawą rozmowę o pracy strażników. I mongolskie specjały, które zjedliśmy przy jurcie na rynku w Jarosławiu. I można by tak jeszcze długo wymieniać.
Spędziliśmy 10 dni w krainie, w której krzyżują się historie Polaków, Ukraińców, Łemków, Bojków i Żydów. Historie, zwłaszcza te z XX. wieku, trudne.
Od Rzeszowa do Zamościa przejechaliśmy około 500 kilometrów. Zawsze towarzyszyło nam bezchmurne niebo i życzliwość osób, które spotykaliśmy po drodze. To był dobry czas.

nasza trasa